Weer met zijn 2-en

Hallo allemaal,

In Sarajevo wordt ons geheugen nog eens opgefrist. Maar er blijken heel wat leemtes in onze kennis te zitten. En als je ergens ben,t is het toch allemaal veel erger dan wat je nog weet. Tussen 1991 en 1995 wordt Sarajevo 1100 dagen belegerd door het Servische leger. De langste belegering van een stad ooit (of zoiets). Bosnie-Hercegowina is, geloven we, dan al onafhankelijk maar de Serviers willen, ja wat willen de Serviers eigenlijk. Is er een logica te ontdekken in zoveel geweld. Het meisje van het toeristenbureau vertelt dat ze de belegering meemaakt van haar 3,5 tot haar 7,5 jaar. Wanneer ze leert tellen gebruikt ze haar kennis om het aantal inslagen van projectielen per uur te tellen. Ze komt tot 136 in een uur. School was amper mogelijk want in de heuvels zitten de sluipschutters die op elk levend wezen schieten. Sarajevo is practisch afgesloten van de buitenwereld op een kleine corridor na die via het vliegveld loopt en van daar naar door het Bosnische leger nog verdedigd gebied loopt. Het geval wil dat de VN de strijdende partijen wil scheiden en dat betekent dat de Bosniers niet via het vliegveld naar Bosnian free state mogen reizen want het vliegveld is verboden terrein voor iedereen. Hoe moeten ze dan aan eten komen of aan wapens om zich te verdedigen tegen de Serviers? Het Bosnische leger geeft het bevel een tunnel te maken die onder het vliegveld door loopt. De verbindingsweg tussen het gemangelde Sarajevo en de rest van hun land. Na 5 maanden is de 750 meter lange tunnel af en voortaan zullen zo'n 4000 mensen per dag met goederen op en neer reizen. En militairen natuurlijk. Oma Kolar uit wiens huis de tunnel vertrekt zet Turkse koffie voor de soldaten. De 2 kleinzonen dienen in het leger. Nu is hun tunnel en kapotgeschoten huis een museum. Nog 25 meter van de tunnel is er over en wat foto's. Erg indrukwekkend. Het is nog maar zo kort geleden. Iedereen ouder dan 21 heeft het nog bewust meegemaakt. En dan blijkt dat Bosnie-Hercegowina nog een deel Srpska heeft (nooit van gehoord), een overblijfsel uit het Dayton-akkoord van 1995, met onwillige Serviers die niet willen samenwerken maar zich liever willen afscheiden.En om de samenwerking nog moeilijker te maken hebben ze ook nog hun eigen parlement. Verder is het gemiddeld veel te complex voor ons om er ook maar iets van te vinden maar het lijkt alsof in deze oorlog de Serviers stom zijn, de Kroaten best wel stom en de Bosnische moslims en Sarajevo-mensen vooral slachtoffer om dit stukje maar even genuanceerd af te sluiten.

En dan Medjugorje, het Lourdes van Bosnia-Herzegowina. Alleen van veel recentere datum. In 1981 is Maria aan een aantal tienermeisjes verschenen. ( Zijn tienermeisjes gevoeliger voor hemelse gewaarwordingen? Zie ook Lourdes en Fatima.) Dat de paus Medjugorje nog niet officieel als pelgrimsoord erkend heeft, weerhoudt de gelovigen er niet van om in massa's hier naar toe te komen. Vanaf 1981 zijn er al zo'n 15 miljoen pelgrims geweest. Maria schijnt zich nog steeds af en toe te laten zien en natuurlijk zijn er ook al wonderen gebeurd. Voor de infrastructuur van een dorpje van niks heeft dit nogal wat consequenties gehad. Het plaatsje is nu een en al hotel, appartement, en souvenierwinkel. Alle souvenierwinkels verkopen uiteraard dezelfde bulk aan beeldjes, rozenkransen, portemonnees, sneeuwbollen, pennen, sleutelhangers, koelkastmagneten, t-shirts, bekers, lepeltjes, heel lelijke engeltjes etc. etc. Er waren ook heel veel kaarten en posters te koop van Maria. De Maria van Medjugorje is een mooie, ingetogen jonge vrouw. Het is niet zomaar een Maria; we herkennen haar nu ook. Wat dit betreft nog niet echt iets bijzonders maar deze heiden, deze ongelovige (Thomas) en deze sceptische katholiek waren toch behoorlijk onder de indruk van wat er zich rondom de kerk afspeelde. Op een grote plaats naast de kerk zaten 10-tallen priesters met een kaartje aan hun voeten met de taal die ze spraken. Voor al deze priesters stonden mensen in de rij voor een persoonlijk gesprek. Het leek een beetje op een heel grote therapeutische happening. Sommige gesprekken duurden wel een uur. Mensen voelden zich erkend en gesteund en gingen lichter weg. Er ging zoveel troostens vanuit dat wij behoorlijk geraakt waren. Achter de kerk was een urenlange dienst aan de gang. Eerst een rozenkrans met weesgegroetjes en liedjes in allerlei talen. Vervolgens een mis waarin duizenden mensen te communie gingen (heel efficient uitgedeeld door 10-tallen priesters) en hierna een soort dankdienst in allerlei talen waarbij een grote ciborie met hostie zeer prominent aanwezig was. Iedereen bleef zitten, luisterde eerbiedig en zong in alle talen mee. Het was inmiddels donker geworden en er ging een soort trancewerking uit van het geheel. Mooi dat geloof dit voor mensen kan betekenen.

En we zijn na ons rondje Dubrovnik, Montenegro en Bosnie-Hercegowina weer terug in Kroatie. We hebben het schiereiland Peljesac uitgekozen om te relaxen en nog preciezer het plaatsje Orebic. Het is hier heerlijk. De plussen van deze plek: we lopen vanonder de palmbomen op de camping op onze blote voeten het schuine weggetje af (20 meter), 6 traptredes en we stappen het zandstrandje op en zo de zee in. De zee is blauw, niet koud maar wel verfrissend en je kunt gelijk beginnen met snorkelen. Enorme hoeveelheden vissen in vele soorten en maten! Met zilver, streepjes, wat paars, kleurloos, bijna doorzichtig, bruin en soms wel met honderden tegelijk. Prachtig. Bij de bioloog blijft het wel steeds een beetje gepruts. Altijd komt net bij hem een beetje zeewater bij zijn neus, beslaat het masker of steekt het zeewater in zijn oog. Maar zelfs 3 keer 5 minuten is genoeg voor heel veel vissen. En dan weer terug, handdoekje pakken, even douchen en het plaatsje in. Heerlijke latte macchiato overal, prachtige Venetiaanse huizen met ornamenten en mooie poorten. Ooit gebouwd door scheepskapiteins, een baantje wat blijkbaar flink wat geld binnenbracht. De binnentuinen zijn geweldig met sinaasappels, vijgen, bloeiende bougainville, laurier, olijf, granaatappels en allerlei bloeiende planten. Wat moet iedereen hier trouw zijn plantjes water geven. En met het veerbootje even naar Korcula voor nog een mooi stadje. En overal wordt gebruik gemaakt van de zee. Een beetje zwemmen, wat vissen, beetje varen, wat kletsen op een piertje, steentjes gooien in het water, staren over de zee, met kindjes wat op en neer dreutelen. Wat locals, wat toeristen. En dan sluiten we onze promenadewandeling af met een ijsje.

En wat zijn die Oostblokkers prutsers op theegebied. Rijen met munt, kamille, rozebottel en nog veel gekkere-kruiden-theeen. Prima als zij dat willen drinken maar amper een zwarte thee (voor Robbert) of een rooibos (voor Henriette) te bekennen. In een hele grote supermarkt in Sarajevo nu eindelijk een pakje darjeeling en earl grey gevonden.

En kwamen we bij de grote moskee in Sarajevo een Nederlandse familie tegen van Turkse komaf. De dochter was een net getrouwde pedagoge die sinds 3 maanden met haar man in Sarajevo woonde bij zijn familie. Veel te ver voor moeder en ook voor vader waarschijnlijk. Vader en moeder waren 30 jaar geleden naar Nederland en waren zo enthousiast over hun nieuwe vaderland. Zulke aardige buren hadden ze. Leuke mensen en leuk om te horen.

En probeer maar eens een Engelstalige krant in Sarajevo te vinden. Of een dierenkaart want onze queeste gaat door. Topespresso of cappucino is daarentegen weer heel gemakkelijk te vinden of een lekker stukje taart of een klein Turks aandoend straatje.

En zag Robbert tijdens zijn solotocht vanuit Orebic de Sveta Ilja (960 meter) op, moeflons. Genieten geblazen. Maar komen die hier wel voor. Even op internet kijken. Intikken Peljesac en muflon (engels voor moeflon). Komt hij in plaats van op sites met huppelende moeflons op allerlei jaagsites met titels als safari.com. Geen lichtvoetig gehuppel hier maar glazig kijkende moeflons met tongen uit de bek naast mannen met grote geweren en kleine hersenen. Niet ons type safari.

En was er hier in Orebic rond 1850 een familie Baldelli. De zoon was kapitein en wilde trouwen met een Russische van eenvoudige komaf die mee terug was komen varen met zijn vader. Zijn ouders veboden hem dat. Toen zwoor hij dat hij nooit met iemand anders zou trouwen, dat hij kinderloos zou blijven en na zijn dood de familietak zou uitsterven. En zo ging het. Nu ligt hij in een prachtige graftombe samen met zijn ouders. Waarom zouden zijn ouders zo halsstarrig zijn blijven weigeren? Was die Russische misschien de dochter van zijn vader en van een Russisch liefje in den vreemde en dus zijn halfzus? En mocht hij daarom niet met haar trouwen van zijn vader die dit geheim niet wilde verklappen? Volgens de suppoost,die het verhaal met verve in slecht Engels bracht, was dit wat men in het dorp geloofde.

En schrijft Thomas elke dag trouw in zijn vakantieschriftje. Het wordt weer een topproduct. Gaat het zien!

En genieten we enorm van de giga-stapel bijlages van de Trouw. Uren leesplezier.

En als je een schelp op een steen legt vlak bij de zee en even later zie je hem weer in de zee liggen en je haalt hem weer uit het water en legt hem weer op diezelfde steen en even later ligt die schelp alweer terug in zee dan weet je, hier zit een heremietkreeftje in.

En welke republiek heeft als eerste de Verenigde Staten van Amerika erkent? De republiek van Dubrovnik toen dit nog een aparte stadsstaat was. Interessant.

En heeft Estland nu als 14e land van de EU de toetreding van Kroatie tot de EU in juli 2013, geratificeerd. Heeft Nederland dat eigenlijk al gedaan? Of blijft dat liggen tot na het aantreden van het nieuwe kabinet?

En sluiten we de reis met zijn 3-en af met een lunch in Cavtat. Tussen de salades door lopen we langs de waterrand en zien weer enorme hoeveelheden visjes en vissen. Tussen de 5 en 10 soorten zie je hier zo en de aantallen zijn enorm. Duizenden en duizenden. Kroatie blijkt 1 aquarium.

En hebben we net om 20.42 uur een sms'je gekregen van Joost dat Thomas veilig geland is en al in de trein zit naar Eindhoven. En hij had gezegd dat het een fantastische vakantie was geweest!

En tot slot groetjes aan iedereen die ons lief is,

Robbert en Henriette (en ook van Thomas tot en met 4 oktober 14.55 uur)