Schotse perikelen

Hoi allemaal,

Na lange tijd weer een bericht. Deze keer zullen het Schotse berichten zijn en af en toe eens een Engelse. We zijn 17 mei overgestoken naar Newcastle en kwamen vlak bij Durham aan. Hier hebben we ooit de evensong leren kennen in de mooiste kathedraal van de wereld. De kerk is rond 1100 gebouwd en het kostte slechts 40 jaar om haar te voltooien. Een perfecte romaanse kathedraal, een zeldzaamheid.
Ze hebben een choirschool bij de kathedraal. Jongens en meisjes van 8 tot en met 13 krijgen naast hun school een zangopleiding op het hoogste niveau. Als je om 17.15 bij de kathedraal naar binnen gaat, kun je in de eeuwenoude koorbanken gaan zitten onder kleine, zacht licht gevende schemerlampjes met zicht op de enorme zuilen met 1000 jaar oude patronen. Zuilen zo groot en dik als mammoetbomen. En dan begint de dienst van de Anglicaanse kerk. Voornamelijk zingen maar ook lezingen uit het oude testament en gebeden voor het welzijn van de hele wereld. In het bijzonder voor alle slachtoffers van de oorlog in Syrie. Maar vooral dat zingen. Dat brengt ons gelijk naar de hemel. We zweven samen met de klanken boven onszelf uit. Wie nog nooit een evensong heeft gehoord in 1 van de Engelse kathedralen met eigen zangkoor heeft iets essentieels gemist. Gelovig of niet gelovig is in dit geval niet relevant. Je hoeft je alleen maar open te stellen en mee te gaan in wat er gebeurt.
Ons andere item is de muur van Hadrianus. Ooit door de toenmalige Romeinse keizer gebouwd om de barbaren uit het noorden tegen te houden. Nog steeds zijn er vele kilometers van over. Op sommige plaatsen is er nog 2 meter van de 4 meter hoogte over. En dat 100-en meters lang en lopend door een kaal, golvend graslandschap met een enkele boom en boerderij en wat koeien.
Als we dit versturen zijn we op de Orkneys. Nog preciezer, Stromness, het hart van het folkfestival. Maar eerst bracht dat festival ons naar Sanday, anderhalf uur varen van mainland Orkney. Ons eerste concert van het folkfestival vindt plaats in het community-centre. We zijn gelukkig 3 dagen te vroeg om te genieten van waar Sanday bekend om staat: de kilometers lange, hagelwitte verlaten stranden met enorme aantallen kustvogels in de trektijd. We staan op de enige camping annex hostel met een BBC-documentary-uitzicht met nestelende noordse stormvogels op 5 m. afstand. Een noordse stormvogel is een soort albatros met stijve vleugels, absurd goed uitgerust om te zweven over de golven in extreme winden. Alleen in de broedtijd zit hij, wat ongelukkig, op het land. Totaal niet schuw, zweven ze continu vlak langs ons en maken de hele dag en nacht knorrrende geluiden naar elkaar. Schattige en prachtige beesten. Het programma van de komende dagen is trouwens duidelijk: Robbert speurt de luchten af naar vogels, Henriette concentreert zich op strandvondsten en doet de vogels erbij. Het weer werkt geweldig mee. Robbert scoort flinke aantallen drieteenstrandlopers in broedkleed, steenlopers, 16 raven in 1 groep, 2 fraters, broedende Noordse sterns en een aantal grote jagers. Henriette scoort krabben in allerlei kleuren en formaten, een zuinig aantal schelpen en nog wat konijnenschedels. In het baaitje vlak voor ons busje zien we een vissende otter en een grijze zeehond die dat ook interessant vindt. En in de middag nog een otter die zijn pels aan het schoonmaken is bovenop een steen vol wier. Een geweldig eiland waar we per ongeluk verzeild zijn omdat Robbert er geen erg in had dat een van de concerten niet op het hoofdeiland was. Waar het toeval je al niet kan brengen!
Weer terug op het hoofdeiland worden we echte festivalgangers. We staan naast het voetbalveld met andere campers en tenters, gebruiken de toiletten die zonder code de hele nacht open zijn (zou hier wel eens iets misdadigs gebeuren?) en lopen naar de verschillende events. Een kerkdienst met intermezzo’s van jonge fiddlers, een concert met een jong, opkomend duo en als afsluitende knaller Liz Caroll, 1 van de topfiddlers uit de folkmuziekscene. Onwaarschijnlijk goed! En een fiddler’s rally met 80 fiddlers van 10 tot 70. En in de grote vikingkathedraal van Kirkwall uit 1138 een optreden van weer jongeren op accordeon en fiddle. 1 jongen van 10 met een grappig brilletje en een accordeon steelt ons hart. Hij speelt, kijkt rond, slurpt alles in zich op en zingt uit volle borst mee. Zonder gene. Prachtige kathedraal trouwens. De vikingen die het hier zo’n 600 jaar voor het zeggen hadden, haalden uit Durham (van die schitterende kathedraal) handwerkslieden. Zij bouwden hier nog zo’n meesterwerk. Wel gebruikten ze andere stenen waardoor de indruk totaal anders is. Rode en gele zandsteen. We genieten volop van de ruimte hier, de muziek, het ontbreken van snelwegen en de mensen. En zijn jaloers op zo’n prachtige traditionele muziektraditie waarin flitsende jongeren van 20 gewoon op een folkfestival staan. Niet als uitzondering maar als voortzetters van een honderden jaren oude traditie. De fiddle, accordeon en bodhran met leerboekjes voor Marijntje, Billie en Bram zitten al in de achterklep.
Gisteren hadden we trouwens weer mazzel. Met trouwe hondenogen keken we naar officials want wij wilden nog graag het farewell-concert bezoeken. Strak uitverkocht. Maar als er nou nog een stoeltje vrijkwam…! En daar kwam opeens een mevrouw op ons af. 2 mensen hadden 1 kaartje ingeleverd. Niet naast elkaar maar wel binnen. Fantastisch. 9 korte optredens van topacts. Wat verstonden we weer weinig van al die zware, noordelijke accenten maar wat maakte het weinig uit. Die volkszanger afkomstig van een farm. Handen in de zakken. Bescheiden voordragend/zingend. Elke clou ontging ons maar wat was ook dat mooi. Of Julie Fowlis van de western isles. Ze zong met bijna geen begeleiding en loepzuivere stem liederen in het gaelic. Je haren gingen ervan overeind staan. Of die dikke accordeonspeler uit Glasgow met band. Opzwepend met geweldige superstrakke overgangen naar net andere tempo's. Vorig jaar Schotland’s young musician of het year. Genieten!
En verder is het hier alweer een week praktisch droog. Veel zon, ook wolken en soms wind. De temperatuur gaat wel langzaam naar beneden hoe verder noordelijk we komen. Tussen 8 en 12 graden met soms een koud windje vanaf de poolzee. Leggings liggen vooraan in de kast.
Van de daglengte kunnen we niks zeggen. Het wordt amper donker. Heerlijk.
En de heerlijke taartjes hier. Smullen. 1 taartje voor ons 2-en anders worden we net zo kogelrond als veel Britten. We zien in die tientallen kilo’s teveel wel een gezondheidsprobleempje!
En als we donderdagavond aan de pier in Stromness staan mogen we mee op een zeilbootje. Uitgenodigd door de 75-jarige voorzitter van de zeilclub.
En laten we de oplader voor de accu op het vorige eiland liggen. Gelukkig neemt een gast van de camping die met de middagboot mee. Een vogelman dus we snappen elkaars taal.
En door de drukte rond het folkfestival hebben we nog geen tijd gehad voor de vogelrotsen van mainland Orkney en al zijn neolithische schatten. Het wordt hier het Egypte van het noorden genoemd. Dat komt allemaal nog.

Groetjes aan iedereen die ons lief is,
Robbert en Henriette