Zambia

Hallo allemaal,

Dit berichtje komt uit Lusaka, de hoofdstad van Zambia. We zijn hier met een bus gekomen vanuit Livingstone, de Zambiaanse plaats aan de Victoria Falls. Ook aan deze zijde hebben we ons weer vergaapt aan de watermassa's, zijn we zeiknat geworden op de loopbrug tegenover de waterval en waren we weer helemaal geimponeerd door de breedte van de rivier de Zambezi voor de waterval (1700 meter breed, 2 meter diep) en het snelstromende stroompje dat vanaf de waterval tussen steile wanden wegdendert (50 meter breed, naar het schijnt 20 tot 30 meter diep). Moeilijk voorstelbaar dat in september het waterniveau zo laag is dat je over de lip van de waterval heen kunt lopen. Natuurlijk zijn we ook naar het Livingstone-museum geweest. Een kanjer die met 10 jaar oud hele dagen in de cottonmills (hoe vertaal je dat?) van Schotland werkte en 's avonds Latijn studeerde omdat hij dokter wilde worden. Ik geloof niet dat hij een gezellige huisvader is geworden. Hij was jarenlang van huis en zette vrouw en kinderen dan op de boot naar Engeland. Wel een heel gedreven man op zoek naar witte plekken in Afrika waaronder de bronnen van de Nijl en tegelijkertijd op zoek naar afgelegen wonende zwarten om het woord van God te brengen. Hij was de eerste blanke die de "stoom die dondert" (de lokale naam) zag en noemde die naar koningin Victoria. Hij legde zijn bootje aan op wat nou Livingstone-island heet omdat het water steeds harder ging stromen en er veel gedonder voor hem klonk (wat zou dat kunnen zijn?), liep naar de rand van de waterval en mat met een door een kogel verzwaard touwtje de hoogte van de waterval. Je ziet het hem doen. Wij hadden romantische voorstellingen van hem zich een weg kappend door het oerwoud. Nou, zo was het niet helemaal.Op zo'n expeditie gingen wel tot 60 voornamelijk zwarte mensen mee. Toen hij op een van zijn tochten stierf, hebben zijn mensen zijn hart begraven bij Ujiji aan het Tangayikameer en hebben ze zijn ingezouten stoffelijke resten in 5 maanden vanuit het binnenland naar de kust gedragen. Het museum heeft 10-tallen originele brieven van Livingstone. Wij gingen daar even voor zitten, interessant. Het bleken totaal onleesbare hanenpoten te zijn. Je zal zijn biografie moeten schrijven.

In de backpackerachtige hostels van Livingstone en Lusaka waar wij komen zitten groepen voornamelijk meisjes uit diverse Europese landen die hier voor een langere periode zijn om vrijwillerswerk , onderzoek of een practical period te doen. Wat een prachtige verhalen en mooi om deze inspirerende jonge mensen vol idealen te horen. Sommigen zitten op het echte platteland waar soms niet eens electriciteit is. Een Duits meisje vertelde over haar werk op school en hoe minimaal het onderwijs daar was. Zij had het idee dat zij met haar middelbare school beter gekwalificeerd was dan de plaatselijke leerkrachten. Kinderen van 13,14 jaar op een English-medium-school kunnen de kleuren in het engels niet eens benoemen. Zij woonde in een gastgezin en ze vond het ook heel moeilijk om zich aan te passen aan wat er verwacht werd. Ten eerste wordt dat vaak niet uitgesproken en verder heeft de man het altijd voor het zeggen en moet hij gehoorzaamd worden ook al heeft hij het volkomen fout. Uitgaan was er niet bij. 20.00 uur iedereen binnen. Voor de inwonende dochters van 30 jaar oud gold hetzelfde. En zij wilde via een open discussie tot een soort compromis komen. Misschien 22.00 uur? Nou, als ze dat nog eens deed dan kon ze maar beter niet meer terugkomen na haar tussendoor-vakantietje. Vaders autoriteit is niet om over te praten. Zelfs volwassen kinderen die ergens anders wonen en hun eigen leven leiden moeten meteen op komen draven als vader dat wenst. En ze hadden ook heel interessante verhalen over het taboe op sexuele voorlichting wat tot desastreuze AIDS-cijfers leidt. Hoe dat te doorbreken?

In Lusaka hebben wij een prive-rondleiding gehad in het Parlementsgebouw. Want Lusaka heeft geen echte items dus wat te doen? Wij waren naar de poort op parliament road gelopen met de vraag of we erin mochten. What is the purpose of your visit? Nou, gewoon uit interesse om te zien hoe het er hier aan toe gaat. Dat kon dus. Er werd iemand van de afdeling public relations geregeld die ons een rondleiding gaf door het gebouw. Ze praatte openhartig over regering, verkiezingen en wat er nog beter zou kunnen. We wisselden ideeen over democratie uit en probeerden te bedenken hoe alles bij ons ook al weer geregeld is. Een voorbeeld, de ministers maken hier deel uit van het parlement. En bij elke vergadering (elke weekdag, 's middags) moet iedereen aanwezig zijn, ministers incluis. Wij vertelden dat bij ons vaak de specialisten discussieren en dat slechts bij stemmingen iedereen er is. Zij vertelde weer dat net als in Zimbabwe corruptie een veel voorkomend kwaad is. Maar mensen in Zambia zijn optimistisch gestemd over de nieuwe president die de problemen daadwerkelijk aan lijkt te pakken. En over onderwijs dat natuurlijk niet voor iedereen zo makkelijk toegankelijk is vanwege de hoge schoolkosten wanneer je verder dan lagere school gaat. En wij vertelden dan weer over de lening via de overheid met lage rente-percentages en de soepele manier van terugbetalen waardoor het bij ons ongeveer wel voor iedereen is. En over de lage koperprijs die de inkomsten voor Zambia als grote koperproducent flink drukt. We mochten zelfs een foto maken staand tusen de opgezette leeuw en de/het? luipaard voor de stoel van de voorzitter.

Afgelopen zondag zijn wij naar een kerkdienst geweest in de Church of the Assembly of God. Dickson van de hostel had deze kerk voor ons uitgekozen. We dachten dat de dienst om 8 uur begon maar dat had eigenlijk 7 uur moeten zijn. We sloten ons aan bij de keurig geklede mensen die buiten stonden te wachten. Door de open ramen hoorden we de halleluja's, de gebeden en de liederen van het gospelkoor. Langzamerhand schoven we verder op naar binnen tot we 2 zitplaatsen achter in de kerk hadden. Wat een verschil met een dienst bij ons in de Caeciliakerk. Mensen bidden mee, mensen zingen mee, mensen bewegen mee; er zit zoveel meer dynamiek in. Het gospelkoor was heel goed. Toen begon de bijbeluitleg. De bischop zelf deed de preek. Het ging over de waarde van de familie. Wat een professionele spreker/entertainer. Hij beheerste alle communicatietechnieken tot in de perfectie. Timing, stemgebruik, wisselend volume, interactie. Een feest om naar te kijken en te luisteren. Wij hadden ons al bijna ingeschreven. De boodschap van peace en tolerance viel goed, zeker met een lekker muziekje erbij. Tot bleek dat bij de waarde van de familie homo's niet inbegrepen waren. Als we het goed begrepen was dat een uitvinding van het westen. Alleen Zuid-Afrika als homo-vriendelijk land is genoeg. Africa must draw a line. The family rules. Dat kunnen wij alleen maar onderschrijven maar familie interpreteren wij wat ruimer. Iedereen die deugt en de wereld beter wil maken mag toch meedoen? Maar moeten wij ze dan haten, gilt de bishop (even voor de duidelijkheid, hij blijft een magistraal spreker, een Afrikaanse Obama)? Nee, de boodschap is love. We love everybody! maar hoe dat dan precies moest, was ons niet duidelijk. Om 10 uur was de dienst afgelopen en gingen wij gesticht en geinspireerd en toch ook wel met veel vragen naar buiten.

En verder fungeert de bar van de hostel waar we nu zijn als ontmoetingspunt voor allerlei expats. Van 18.00-1900 uur is het happy hour. Gezellig en interessant. NGO-mensen, tomatenkwekers, hostelbezitters. Zwart, wit en geel. Veelverdienend en vol zelfvertrouwen. Maar lekker dat ons kamertje aan de achterkant zit. Kunnen we stoppen wanneer we willen (en dat is veel eerder dan de gemiddelde expat).

En wint Zambia met 3-0 van Sudan. Halve finale. Feestje in Zambia.

En hebben ze in Lusaka echt heel veel autoparts-plekken. Auto's worden gestript, geschuurd, opnieuw in elkaar geknutseld, zien we vanuit ons mini-busje. Origineel handwerk. Helaas geen foto's kunnen maken.

En is ook Zambia een leeg, immens land. Eindeloze savannebossen met hier en daar een hutje. 13 miljoen mensen slechts. Waar is dat overbevolkte Afrika toch?
En komen we in Livingstone muzikanten tegen die ons via een heel nauw steegje (oeioei, denken wij, maar gaan toch) naar hun muziek-studiootje (pfoei, ze waren echt net zo aardig als ze leken) leiden. Ze laten hun zeer professioneel uitziende R&B-video zien. Wij kopen een vers gebrand exemplaar en beloven via onze niet bestaande contacten te kijken of ze op Mundial kunnen komen. Reken op niets dan kan het alleen maar meevallen, zeggen wij. We zijn onder de indruk, als je ziet uit welk hol het komt! Hopelijk werkt de CD en breekt die niet door midden.

En gaan we dinsdag van Lusaka in 2 en een half uur naar Kapiri Mposhi vanwaar de mega-trein naar Dar es Salaam op dinsdagmiddag vertrekt. Tussen 45 en 65 uur reistijd, wow. Waarschijnlijk 45 want wij hebben de expressss. Wij hebben Rowan en Sara uit Nieuw Zeeland gevonden om een coupe mee te delen.

En blijft het fijne aan Afrika dat we veel leuke gesprekjes hebben zowel met reizigers als met Afrikanen. Zijn reizigers naar Afrika en de Afrikanen zelf nou zo leuk of nodigt Afrika uit tot praten?

Zo, groetjes aan iedereen die ons lief is,

Robbert en Henriette