Bali tot Ubud

Ha beste mensen,

Dit bericht komt uit Ubud, een supertrendy plaatsje met legio galeries, musea, toeristenwinkeltjes en zelfs het Ubud writers and readers festival. Iedereen schijnt hier kunstenaar te zijn maar met de meeste producten zou je bij ons toch maar moeilijk de kost kunnen verdienen.

Maar terug naar het begin. Wij waren aanbeland in Lovina in het noorden van Bali aan de kust. Dat was wel even wennen voor ons. Van bijna de enige blanke met wie je een leuk praatje kunt maken en je Engels kunt oefenen of die in ieder geval altijd terug groet, naar een object om te vervoeren in een taxi of in je restaurant te eten te geven of een kamer aan te verhuren of een duikcursus aan te smeren of een prachtige sarong aan te verkopen of wat overheerlijke mango's te slijten. Zouden er nog andere mensen in Bali wonen dan mensen die iets met je willen? Na enkele dagen bleek dat gelukkig wel het geval te zijn. Achter de pizzatentjes van Lovina begon het gewone dorp en toen we met de brommer omhoog reden de bergen in, leek het leven weer enorm veel op dat van Sumatra en van Java. Vooral het religieuze leven is hier enorm prominent aanwezig. Wij dachten dat de moslims op Sumatra en Java goed bezig waren maar nu we op Bali aanbeland zijn weten we dat het nog altijd meer kan. We weten nu ook aan welke boom kruidnagels groeien en hoe ze geoogst worden. Met behulp van lange bamboeladders worden de zaden eruit geknipt en op de steile helling door oma verzameld. We zien hier ook weer heel veel honden lekker luieren. Een enkele hond blaft maar eigenlijk is het daar te warm voor. Vanaf Padang waren er ongeveer geen want in moslimgebieden vinden de mensen ze onrein. Katten met misvormde staarten zien we overal in Indonesie.

In Lovina en later in Padang Bai zijn we wezen snorkelen. Vooral in Padang Bai is het een super ervaring. Robbert begint er de tweede keer in Padang Bai als niet zwemmer een beetje in te komen en voor Henriette als bijna duikafgestudeerde is het sowieso heerlijk. We hangen boven het koraal tussen de vissen. Door de stroming in het water zijn we vis met de vissen. We gaan net als zij een beetje heen en weer met de beweging van het water. Rond ons zijn scholen zebra-achtige visjes in geel en zwart. Er zijn papegaaivissen in alle mogelijke kleuren. De kleine Nemo-visjes zijn er en zelfs een soort zeeslang die over de bodem kruipt. Na anderhalf uur in het water hangen we weer voldaan aan de drijvers van het vissersbootje. Met de Padang Bai-captain kunnen we moeilijk communiceren maar die van Lovina praat goed Engels en we vragen van alles aan hem. Hij is eigenlijk een rijstboer die als dagloner op de rijstvelden van een grootgrondbezitter werkte. Samen met zijn vader heeft hij een boot gefinancierd die hij in maandelijkse termijnen moet afbetalen. Daarvoor moet hij heel actief toeristen werven in heel Lovina. We zien hem overal op zijn brommer. Hij spotte ons al toen wij aankwamen en slaat toe als wij in het hotel inchecken. Als het een beetje meezit, is de boot over een maand zijn eigendom. Hij heeft dan 5 jaar afbetaald. In totaal een bedrag van 15 miljoen roepiah (ongeveer 1100 euro). We gaan met hem ook dolfijnen kijken. We zien inderdaad dolfijnen maar de manier waarop is waarschijnlijk afgekeken van de safari's in Afrika. Als er een vin te zien is, dan wenden alle boten (ongeveer 25, dat hadden wij niet gedacht toen we dit unieke aanbod aannamen) hun steven en racen op de vin af. De boten snijden de dolfijnen de pas af en de dolfijnen duiken onder de boten door totdat ze elders weer boven komen en het spektakel zich herhaalt. Onze captain gedraagt zich heel beschaafd en blijft wat meer op afstand en gelukkig gaan de meeste toeristen terug naar het strand als de foto's gemaakt zijn. Wij blijven met nog 4 andere boten wat langer hangen en de rust keert weer voor de dolfijnen.

Wat het meeste indruk op ons maakt ia de rol van het hindoe-geloof in het dagelijkse leven van de Balinees. Bij alle huizen zijn privetempeltjes waar iedere dag vaak 's ochtends en 's avonds kleine offeringen worden geplaatst. En niet alleen bij het tempeltje maar ook op de hoeken van je huis, bij de deur, op de vensterbank, op straat. Kortom, overal waar goden gunstig gestemd moeten worden en demonen geneutraliseerd. Dat honden soms meteen na de offering de rijst van het bananenblad aflikken, lijkt niet belangrijk. En de bloemen die overal in alle kleuren neergelegd worden lusten ze niet dus daar kunnen wij ook nog van genieten. Wierookstokjes roken en geven heerlijke geuren af. Voor ceremonies in de tempel trekken mensen hun mooiste kleren aan (sarong verplicht) en dragen de vrouwen enorme hoog opgetaste fruitschalen op hun hoofd die in de tempel gezegend worden. Soms start een ceremonie al op straat en wordt het verkeer stilgelegd. Een ceremonie wordt geleid door een priester. Hij zegt gebeden in het Sanskriet (door niemand te begrijpen), rammelt met belletjes, brandt wierookstokjes en spettert water en behangselplak over de gelovigen. De gelovigen zitten op hun knieen en in lotushouding en reageren met handgebaren. Na de besprenkeling met behangselplak plakken ze rijstkorrels op hun slapen en voorhoofd. Het is eigenlijk niet zoveel anders dan de katholieke rituelen: wierookvat zwaaien, wijwater rondkwasten, gebeden zeggen, kaarsjes branden, opstaan en knielen. En dan hebben we natuurlijk de Blasiuszegen en het psjonkelen nog. Wij zien niet zoveel verschil (vooral Henriette als expert). Wat wel anders is, is de devotie, de frequentie en het aantal mensen. Daarvoor moeten we bij ons toch wel tientallen jaren terug. Ceremonies duren urenlang. We horen de priester vertellen en zingen af en toe begeleid door gamelanmuziek die gespeeld wordt door vrouwen en mannen. Soms is het rustig, soms opzwepend. Mooi aangeklede kleine meisjes voeren rituele dansen uit. Veel ceremonies hebben nu te maken met de volle maan. In Padang Bai is de hele driedaagse ceremonie speciaal voor de demonen van de zee. Toen we via 1700 traptredes 1 van de belangrijke tempels boven op een bergtop bezochten kwamen er ons honderden mensen tegemoet die net een ceremonie achter de rug hadden. Ze droegen allerlei attributen die nodig waren voor het uitvoeren van deze dienst weer naar beneden: parasols, offergaven, grote vanen. Ze kwamen vanuit heel Bali en waren weer prachtig gekleed. Een goed moslim zijn kost veel tijd maar als hindoe op Bali kom je helemaal niet meer aan werken toe. Overdag zien we misschien wel een kwart van de brommerrijders in rituele kleding ergens naar een ceremonie gaan. Prachtig maar ongelooflijk.

Over werken gesproken. Veel mensen werken maar werken toch eigenlijk weer niet. Als we met de bus door plaatsjes rijden zit of ligt het merendeel van de verkopers. Transacties zien we maar zelden. Toch is die enkele transactie per dag blijkbaar genoeg om het zaakje draaiende te houden. Aan personeel is geen gebrek. Loonkosten zijn zo laag dat ons hotel in Lovina allerlei mensen bijna niks kan laten doen. 1 man zit de hele nacht op een krukje te hangen. Wij gaan al dood van verveling als we even naar hem kijken en hebben medelijden met hem. Er zijn ongelooflijk veel vegers die elke dag alle afgevallen bladeren weer verzamelen. Verder lopen er allerlei onduidelijke mensen met t-shirts van de Ashoka-family rond (ons hotel heet Ashoka). Het gros van de mensen werkt als boer (en moet dan echt wel hard werken voor weinig geld), verdient zijn geld in de toeristensector, werkt voor de overheid of werkt in een winkeltje. Industrie zien we eigenlijk niet. Wel kleine werkplaatsjes: steenbakkerijtjes, pannenbakkerijtjes, houtbewerkers en dergelijke. Maar in de duizenden mobiele telefoonwinkels hebben we nog nooit een verkoop gezien.

En verder denken we dat we het in Ubud erg leuk gaan vinden. Naast veel "westers" aanbod gaat het Balinese leven gewoon door.

En verder hebben we al twee maal een crematieplechtigheid gezien. Dit zijn dure rituelen waar vaak jaren voor gespaard moet worden. Als er niet genoeg geld is worden de doden eerst begraven. Tijdens 1 van de ceremonies werden 6 doden tegelijk verbrand. Wat er na verbranding overblijft wordt naar zee gebracht of uitgestrooid in een rivier.

En met het openbaar vervoer gaan is niet zo voor de hand liggend op Bali. Bijna alle toeristen laten zich vervoeren in shuttlebussen en charter-auto's. Het valt ook niet mee om het openbaar vervoer te ontdekken door dat woud van privebusjes. Op Sumatra en Java was alles openbaar vervoer, hier maar een heel klein percentage. Als wij op een kleine bemo staan te wachten springen er van allerlei kanten taxichauffeurs op ons af. Zij kunnen zich niet voorstellen dat wij echt met het openbaar vervoer willen en rekenen erop dat wij afhaken. Zoals gezegd, van elke arbeidstak zijn er teveel dus zij hebben alle tijd maar wij ook.

En verder wordt er op Lovina beach gecollecteerd voor het afvalproject. Het strand moet schoner. Als tip geven wij mee dat je beter het afval niet kunt weggooien in plaats van het later op te ruimen maar de man achter de tafel spreekt geen Engels dus wij denken dat deze handige tip niet aankomt.

En verder schijnt de zon weer genadeloos in Padang Bai en lezen we 13 graden in Brussel. Heerlijk.

En Robbert is gemasseerd door een traditionele Balinese masseur. Het doet hier en daar wat pijn dus het lijkt te helpen. Hij laat zien waar Robbert zichzelf kan masseren als hij hoofdpijn heeft. En verder trekt en knakt en duwt hij op allerlei plekken in nek, rug, hand en arm. Interessant.

En verder moeten we afsluiten want het internetcafe gaat dicht. Dus iedereen die snel opent moet morgen nog eens onze foto's checken.

Groetjes aan iedereen die ons lief is, Robbert en Henriette